Trong mâm cúng đầy tháng, việc chuẩn bị lễ vật thờ cúng rất được coi trọng. Vậy cúng đầy tháng gồm những gì? Heo quay cúng đầy tháng bé trai, bé gái có thể đặt ở đâu uy tín? Hãy cùng Thấy Là Thích tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Tìm hiểu thêm:
- Bàn cúng đầy tháng cho bé trai đặt ở đâu?
- Mâm cúng Mụ đầy năm cho bé trai cần những lễ vật gì?
Ý nghĩa của thịt heo quay trong mâm cúng đầy tháng
Ở Việt Nam, heo là loài động vật rất thông dụng. Heo vừa biểu hiện giá trị tài sản, vật chất lại vừa có thể làm thức ăn phục vụ cho con người.
Khi sắp vào lễ cúng đầy tháng cũng như các lễ cúng Mụ khác, heo quay có nhiều tầng ý nghĩa khác nhau:
- Tượng trưng cho sự no đủ về vật chất, của cải.
- Với ngoại hình tròn, màu sắc hồng hào, nên heo quay được xem là loài vật đại diện cho sự phát lộc, phát tài cho gia chủ.
- Heo quay cũng là đại diện cho cuộc sống an nhàn, viên mãn.
- Về mặt phong thủy, heo quay cũng là loài vật đại diện cho sự may mắn, thịnh vượng, giàu có.
- Trong thực tế, heo quay cũng là món ăn rất ngon. Do đó ngoài những tầng ý nghĩa trên, heo quay còn dùng làm thức ăn cho con người.
Đặt heo quay cúng đầy tháng bé trai, gái tại Thấy Là Thích
Trong lễ cúng Mụ đầy tháng, heo quay cúng thường được chọn là heo con, heo sữa. Nếu gia đình có thời gian và không gian cũng như điều kiện có thể tự quay.
Tuy nhiên ngày nay để tiết kiệm thời gian, chi phí (vì heo có kích thước khá to), các gia đình thường đặt heo quay cúng làm sẵn, đặt lễ cúng trọn gói chuẩn truyền thống tại trang Thấy Là Thích.
Heo quay thường được cúng trong những nghi thức nào?
Ngoài cúng đầy tháng, heo quay còn được dùng cho các mâm lễ cúng truyền thống như:
- Cúng cữ
- Cúng thôi nôi (cúng đầy năm)
- Cúng Mụ theo khấc tuổi cho bé trai, bé gái: 3, 6, 9 và 12 tuổi
- Đám cưới, đám hỏi
- Cúng Vía Thần tài
- Cúng tất niên
- Cúng lễ động thổ xây nhà, khởi công xây dựng công trình lớn
- Cúng rằm tháng 7
- Cúng khai trương
- Cúng lễ
- Cúng tổ tiên
Thấy Là Thích cung cấp mâm cúng heo quay có sẵn hoặc có thể sắp lễ cúng theo yêu cầu của gia chủ về: Số lượng, kích thước, cách bày trí lễ cúng.
Heo quay cúng có thể kết hợp với những lễ vật nào trong mâm cúng Mụ truyền thống?
Heo quay cúng kết hợp với lễ vật cúng tâm linh cơ bản
- Hương/ nhang cúng Mụ: Có thể cắm trực tiếp lên lễ vật cúng Mụ, số lượng 3 nén hương
- Đèn cầy hoặc nến đỏ cúng Mụ
- Nước: 5 hoặc 6 chén. Nếu là 5 chén gia chủ có thể xếp thành hình ngũ giác, còn nếu là 6 chén thì xếp thành 2 hàng đặt cạnh 2 bên lễ vật chính.
- Hoa tươi cúng Mụ: Gia chủ có thể sắp 1 lọ hoa hồng, hoa đồng tiền hoặc hoa cúc, cắm theo số bông lẻ. Trong đó:
Nếu là cúng đầy tháng cho bé trai nên cắm 7 bông
Nếu là cúng đầy tháng cho bé gái nên cắm 9 bông
- Trái cây tươi: Có thể chia thành 12 phần trái cây tươi bằng nhau hoặc xếp 1 đĩa lớn mâm ngũ quả.
Nếu sắp mâm ngũ quả trong mâm cúng Mụ đầy tháng: Gia chủ có thể sắp 5 loại quả không đồng màu, không đồng chất và là đại diện của 5 Hành tương sinh phát triển trong trời đất: Hành Kim (quả màu vàng tươi, ví dụ quả bưởi, quả dứa, quả xoài hoặc quả đu đủ); hành Mộc (quả màu xanh lá, xanh đậm, ví dụ quả chuối, quả xoài xanh hoặc quả táo xanh); hành Thủy (quả màu trắng, ví dụ quả lê, quả dưa lê, quả na); hành Hỏa (quả màu đỏ, ví dụ quả táo đỏ, quả lựu, quả thanh long); hành Thổ (quả màu tối, màu xám, màu nâu, ví dụ quả mận, quả nho, quả hồng xiêm).
- Trầu cau tươi: Xếp 12 lá trầu têm cánh phượng và 12 miếng cau bổ tư. Có thể xếp thành bộ 12 đĩa hoặc xếp chung vào một đĩa tròn lớn. Xen kẽ đẹp mắt, cuống hướng vào trong, đuôi lá, chũm quả hướng ra ngoài
- 12 bộ tiền vàng
- 12 đôi hài màu xanh kích thước bằng nhau
- 12 bộ váy áo màu xanh kích thước bằng nhau
Heo quay cúng kết hợp với các lễ vật mặn khác
- Cơm tẻ: 12 bát giống nhau, trong mỗi bát sắp sẵn 1 thìa ăn
- Xôi nếp: 12 phần
Nếu là cúng Mụ bé trai có thể sắp xôi nếp 3 tầng.
Nếu là cúng Mụ bé gái sắp xôi gấc đỏ; có rắc dừa sợi hoặc vừng ở phía trên để tạo tính thẩm mỹ cho mâm lễ.
- Bánh chưng: Bóc vỏ, cắt theo quy tắc cắt bánh thông thường. Có thể sắp 1 đĩa hoặc 12 đĩa đều được
- Giò lụa: Sắp số lượng giống lễ bánh chưng và xếp theo cặp với nhau
- Gà luộc: 1 con gà trống luộc vừa chín tới
- Các món xào: Có thể là giá đỗ hoặc rau củ, nên sắp lễ lên mâm cúng khi còn nóng
- Món canh : Canh rau củ trong 2 bát lớn và trong mỗi bát sẽ có muỗng múc canh
- Chim, cua, tôm (hoặc ốc): Luộc hoặc hấp đều được
Nếu là lễ cúng đầy tháng bé gái: Mỗi loại 9 con
Nếu lễ cúng đầy tháng bé trai: Mỗi loại 7 con
Heo quay cúng kết hợp với lễ vật ngọt trong cúng Mụ đầy tháng.
- Chè: Chuẩn bị 12 phần bằng nhau
Nếu là cúng Mụ bé trai: Sắp chè đậu đỏ
Nếu là cúng Mụ bé gái: Sắp chè trôi nước ngũ sắc
- 12 lễ oản đỏ
- Bánh kẹo: Sắp 12 phần giống nhau
Hướng dẫn cách sắp lễ cho mâm cúng đầy tháng với những nguyên tắc truyền thống
Sắp lễ cho mâm cúng đầy tháng phụ thuộc rất nhiều vào không gian thờ cúng:
Trong không gian cúng vừa và nhỏ; cách sắp lễ vật cúng đầy tháng hợp lý nhất là sắp theo quy tắc bàn tròn. Thứ tự giảm dần từ trong ra ngoài: Những lễ vật chính, lễ vật to (thường là lễ vật mặn sẽ được đặt ở giữa, ở phía trong). Ngược lại, những lễ vật nhỏ, thấp hơn (thường là lễ vật ngọt) đặt lùi dần về phía ngoài.
Đối với không gian thờ cúng rộng và thoáng thì việc sắp lễ khá đơn giản. Sắp lễ theo quy tắc bàn vuông, bàn chữ nhật theo hàng song song.
Một số quy tắc đặt lễ vật truyền thống:
- “Đông bình”: Tức là vị trí đặt lọ hoa sẽ đặt ở hướng Đông
- “Tây quả”: Mâm ngũ quả hoặc lễ ngũ quả thôn thường sẽ được đặt ở hướng Tây
- Lễ heo quay, xôi gà và tam sinh đặt ở vị trí trung tâm
- Không chạm đũa: Tất cả các lễ vật thờ cúng phải đảm bảo là lễ mới, không nêm nếm chạm đũa
- Không sắp lễ bổ sung: Đảm bảo sắp đầy đủ lễ vật lên mâm cúng trước khi thắp nhang, nếu quên lễ có thể bỏ qua.
Hướng dẫn chọn ngày cúng đầy tháng cho bé
Cúng đầy tháng được thực hiện vào sự kiện con tròn 1 tháng tuổi.
Tuy nhiên trong thực tế, 1 tháng tuổi không đồng nghĩa về mặt thời gian là 30 ngày mà có thể là 28 ngày hoặc 29 ngày. Tùy thuộc theo cách tính ngày của mỗi gia đình.
Cách chọn ngày cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái theo lịch âm
Chọn ngày cúng đầy tháng cho con theo lịch âm là cách chọn truyền thống.
Theo đó, nghi thức cúng đầy tháng cho bé sẽ được tính theo lịch âm và tuân theo nguyên tắc “gái lùi 2, trai lùi 1”.
Nguyên tắc này rất dễ lý giải và dễ hiểu:
- Nếu xét theo âm lịch để cúng đầy tháng cho bé gái, ngày cúng đầy tháng chuẩn tập tục sẽ lùi lại 2 ngày so với ngày sinh âm lịch thực tế. Ví dụ, nếu bé gái sinh ngày 10 / 02 âm lịch, thì ngày cúng đầy tháng đúng sẽ là ngày 08/ 03 âm lịch.
- Nếu xét theo âm lịch để cúng đầy tháng cho bé trai, ngày cúng đầy tháng chuẩn tập tục cho bé trai sẽ lùi lại 1 ngày so với ngày sinh âm lịch thực tế. Ví dụ, nếu bé trai sinh ngày 04/ 05 âm lịch, thì ngày cúng đầy tháng đúng sẽ là ngày 03/ 06 âm lịch.
Cách chọn ngày cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái theo lịch dương
Hiện nay do ảnh hưởng của văn hóa phương Tây, cha mẹ có xu hướng chọn ngày cúng đầy tháng cho con theo lịch dương. Đây là cách tiếp cận hiện đại, hội nhập và theo tư tưởng mở hơn, thường thấy ở những gia đình ít thế hệ hoặc bố mẹ trẻ.
Theo đó, ngày cúng đầy tháng cho con sẽ được thực hiện đúng ngày sinh dương lịch thực tế của bé.
Ví dụ, bé trai sinh ngày 05/ 08 dương lịch, thì ngày cúng đầy tháng ở hướng tiếp cận này sẽ là ngày 05/ 09 dương lịch.
Thực ra ngày cúng đầy tháng không quá khắt khe tính theo lịch âm hay lịch dương. Do đó có thể nói không có tính đúng sai. Cha mẹ thành tâm cầu khấn và làm nghi thức phù hợp là được.
Về giờ cúng, theo quan niệm truyền thống, nghi thức cúng đầy tháng cho bé nên được tổ chức vào khung giờ buổi sáng. Khoảng 9 – 11 giờ sáng là đẹp nhất.
Ý nghĩa tâm linh và ý nghĩa hiện thực của cúng Mụ đầy tháng cho bé trai và bé gái Việt Nam
Tại Việt Nam, nghi thức cúng đầy tháng cho con được hiểu với 2 ý nghĩa quan trọng nhất là:
- Ý nghĩa tâm linh: Cúng đầy tháng chính là nghi thức cảm tạ công ơn của các vị thần và ông bà Tổ tiên hai bên nội ngoại đã che chở, khai sinh ra bé. Thông qua nghi thức này, cha mẹ mong cầu may mắn, tốt đẹp, bình an sẽ đến với con.
- Ý nghĩa hiện thực: Lễ cúng đầy tháng cũng là sự chia vui, san sẻ niềm của gia đình với họ hàng, bạn bè.
Trên đây là những giới thiệu chi tiết về lễ vật mâm cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái. Cha mẹ có thể đặt lễ vật heo quay cúng đầy tháng cho con cũng như các lễ vật cúng Mụ khác tại Thấy Là Thích.
